28 ફેબ્રુઆરીના એટલે કે સંકટ ચોથ અને બુધવારનો શુભ સંયોગ છે. તિથિ અને વાર બંનેના સ્વામી ગણેશ છે. મહા મહિનાની આ બીજી ચતુર્થી હશે. આ દિવસે ભગવાન ગણેશના ‘દ્વિજપ્રિયા’ સ્વરૂપની પૂજા કરવામાં આવશે. આ સાથે દેવી પાર્વતીની પણ પૂજા કરવામાં આવશે.
પરિણીત મહિલાઓ દિવસભર ઉપવાસ કરશે અને સાંજે ચંદ્રને અર્ઘ્ય અર્પણ કર્યા પછી ઉપવાસ તોડશે. આ દિવસે ભગવાન ગણેશના તે સ્વરૂપની પૂજા કરવામાં આવે છે જેમાં તેઓ યજ્ઞોપવિત એટલે કે પવિત્ર દોરો ધારણ કરે છે. તેથી તેને દ્વિજપ્રિયા ચતુર્થી કહેવામાં આવે છે.
માન્યતાઓ અનુસાર આ વ્રત દરમિયાન ગૌરી-ગણેશની પૂજા કરવાથી મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. આ દિવસે વ્યક્તિ સૂર્યોદય પહેલાં જાગીને સ્નાન કરે છે, લાલ વસ્ત્રો પહેરે છે અને વ્રતનું વ્રત લેતા પહેલા ગૌરી-ગણેશની પૂજા કરે છે.
શુભ સંયોગઃ સર્વાર્થસિદ્ધિ, વૃદ્ધિ અને આનંદ યોગ
બુધવારે તિથિ અને ગ્રહ-નક્ષત્રના સંયોગથી સર્વાર્થસિદ્ધિ, વૃદ્ધિ અને આનંદ નામના ત્રણ શુભ યોગ બનશે. આ શુભ સંયોગ દરમિયાન કરવામાં આવેલ વ્રત અને પૂજાના શુભ પરિણામોમાં વધુ વધારો થશે. શુભ સંયોગમાં કરવામાં આવતી ગણેશ પૂજાથી સુખ-સમૃદ્ધિમાં વધારો થશે.
27 ફેબ્રુઆરીની રાતથી ચતુર્થી શરૂ થશે. આ તિથિ 28મી ફેબ્રુઆરીના રોજ દિવસ-રાત ચાલશે. બુધવારને જ્યોતિષમાં શુભ દિવસ માનવામાં આવે છે. આ સંયોગમાં ગૌરી-ગણેશની પૂજા કરવી વિશેષ શુભ રહેશે, કારણ કે આ દિવસના સ્વામી ગણેશ છે.
પૌરાણિક કથા: દ્વિજપ્રિયા કેમ કહેવાય છે
દંતકથા અનુસાર, જ્યારે દેવી પાર્વતી ભગવાન શિવ પર કોઈ વાતને લઈને ગુસ્સે થયા, ત્યારે ભગવાન શિવે પણ તેમને શાંત કરવા માટે આ વ્રત રાખ્યું હતું. જેથી પાર્વતીજી પ્રસન્ન થયા અને શિવ લોકમાં પાછા ફર્યા. તેથી આ વ્રત ગણેશ અને પાર્વતી બંનેને પ્રિય છે, તેથી આ વ્રતને દ્વિજપ્રિય ચતુર્થી કહેવામાં આવે છે.
સંકષ્ટી ચતુર્થી પૂજા પદ્ધતિ
ચતુર્થીના દિવસે સવારે વહેલા ઉઠો, સ્નાન કરો, લાલ વસ્ત્રો પહેરો અને વ્રતની પ્રતિજ્ઞા લો. પૂજા સ્થાન પર દીવો પ્રગટાવો. ભગવાન ગણેશ અને દેવી ગૌરી એટલે કે પાર્વતીની મૂર્તિ અથવા ચિત્રને સ્વચ્છ આસન અથવા સ્ટૂલ પર મૂકો.