12 નવેમ્બર એટલે કે રવિવારના રોજ કારતક અમાવસ્યાના દિવસે દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ તિથિએ સમુદ્ર મંથનમાંથી દેવી લક્ષ્મીનો ઉદ્ભવ થયો હતો. લક્ષ્મીજી પહેલાં અલક્ષ્મીનો આવિર્ભાવ થયો હતો. આ કારણથી આ બંને દેવીઓને બહેન માનવામાં આવે છે.
ઉજ્જૈનના જ્યોતિષી પં. મનીષ શર્માના જણાવ્યા અનુસાર, શ્રીમદ ભાગવત પુરાણમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સમુદ્ર મંથનમાંથી લક્ષ્મીજીના મોટી બહેન અલક્ષ્મી સૌપ્રથમ બહાર આવ્યાં હતાં. અલક્ષ્મીનો સ્વભાવ મહાલક્ષ્મીથી સાવ વિપરીત હતો. લક્ષ્મીમાં શુભ લક્ષણો હતા, જ્યારે અલક્ષ્મીમાં અશુભ લક્ષણો હતા. લક્ષ્મી ધનની દેવી છે, તેમની પૂજા કરવાથી ધનની પ્રાપ્તિ થાય છે. અલક્ષ્મી ગરીબી અને નિરાધારની દેવી છે, જેના કારણે ઘરમાં ગરીબી, સંકટ અને અશાંતિ આવે છે.
આ અલક્ષ્મી સાથે જોડાયેલી વાર્તા છે
અલક્ષ્મી સાથે જોડાયેલી ઘણી લોકકથાઓ છે. એક પ્રચલિત વાર્તા અનુસાર, સમુદ્ર મંથનમાંથી 14 મુખ્ય રત્નો બહાર આવ્યા, પરંતુ વચ્ચે, ઘણા અર્ધ કિંમતી પથ્થરો પણ બહાર આવ્યા. અલક્ષ્મી પણ આ રત્નો પૈકી એક હતાં.
કેટલીક માન્યતાઓમાં, વારુણી એટલે કે જે સ્ત્રી દારૂ પીને બહાર આવે છે તેને અલક્ષ્મી માનવામાં આવે છે. અલક્ષ્મીની ઉત્પત્તિ પણ સમુદ્રમાંથી થઈ છે, તેથી અલક્ષ્મી અને મહાલક્ષ્મીને બહેન માનવામાં આવે છે.
દેવી અલક્ષ્મીના લગ્ન ઋષિ ઉદ્દાલક સાથે થયા હતા
અલક્ષ્મીના લગ્ન ઉદ્દાલક નામના ઋષિ સાથે થયા હતા. લગ્ન પછી જ્યારે ઉદ્દાલક મુનિ દેવી અલક્ષ્મી સાથે તેમના આશ્રમમાં ગયા ત્યારે અલક્ષ્મીએ તે આશ્રમમાં પ્રવેશવાની ના પાડી.
જ્યારે ઋષિએ દેવીને આશ્રમમાં ન આવવાનું કારણ પૂછ્યું ત્યારે અલક્ષ્મીએ તેમને કહ્યું કે તે અમુક ઘરમાં રહે છે અને અમુક ઘરમાં તે પ્રવેશતી પણ નથી.