શ્રાવણ માસ સિવાય પ્રદોષ તિથિ ભગવાન શિવની પૂજા અને ઉપવાસ માટે ખૂબ જ વિશેષ માનવામાં આવે છે. પ્રદોષ એટલે ત્રયોદશી તિથિ. જો આ તિથિ શનિવારે આવે તો શનિ પ્રદોષનો સંયોગ બને છે. જે આ વખતે 1 જુલાઈના રોજ કરવામાં આવી રહી છે.
શાસ્ત્રોમાં શ્રાવણ મહિનાની બરાબર પહેલાં આવતા આ પ્રદોષ વ્રતનું મહત્ત્વ જણાવવામાં આવ્યું છે, કારણ કે આ સંયોગમાં થતી શિવની પૂજા અનેક ગણી ફળદાયી હોય છે.
શાસ્ત્રો કહે છે કે પ્રદોષ વ્રતથી ભગવાન શિવની કૃપા ઝડપથી મળે છે. જે તમામ પ્રકારના સુખ, સમૃદ્ધિ, આનંદ અને ઐશ્વર્ય આપે છે. વિવાહિત જીવનમાં ખુશીઓ વધે છે. ઉંમર સાથે સારું સ્વાસ્થ્ય આવે છે.
પ્રદોષ વ્રત અને પૂજા પદ્ધતિ
વ્રત કરનાર વ્યક્તિએ સૂર્યોદય પહેલાં જાગી જવું જોઈએ, સ્નાન કરવું જોઈએ અને ભગવાન શિવની પૂજા અને ધ્યાન કરીને વ્રતની શરૂઆત કરવી જોઈએ. ત્રયોદશી એટલે કે પ્રદોષ વ્રતમાં ભગવાન શિવ અને દેવી પાર્વતીની પૂજા કરવામાં આવે છે. આખો દિવસ પાણી પીધા વિના આ વ્રત રાખવાનો નિયમ છે, પરંતુ જો તમે સ્વાસ્થ્ય સંબંધી સમસ્યાઓના કારણે આમ કરી શકતા નથી, તો તમે પાણી પણ પી શકો છો.
સૂર્યોદય પહેલાં જાગો અને બીલીપત્ર, ગંગાજળ, અક્ષત, ધૂપ, દીપ વડે ભગવાન શિવની પૂજા કરો. સાંજે ફરી સ્નાન કરીને સફેદ વસ્ત્રો ધારણ કરીને ભગવાન શિવની આ જ રીતે પૂજા કરવી જોઈએ. સાંજે શિવની પૂજા કર્યા પછી તમે પાણી પી શકો છો.
શનિ પ્રદોષ વિશેષ છે
ભગવાન શિવ શનિદેવના શિક્ષક છે, તેથી શનિ સંબંધિત દોષોને દૂર કરવા અને શનિદેવની શાંતિ માટે શનિ પ્રદોષ વ્રત રાખવામાં આવે છે. સંતાન પ્રાપ્તિની ઈચ્છા માટે શનિ ત્રયોદશીનું વ્રત વિશેષ શુભ માનવામાં આવે છે.
આ વ્રતથી શનિના પ્રકોપ, શનિની સાડાસાત કે ઢૈયાની અશુભ અસર ઓછી થાય છે. શનિવારે રાખવામાં આવતા પ્રદોષ વ્રતથી ધન-ધાન્ય અને તમામ પ્રકારના દુ:ખમાંથી મુક્તિ મળે છે. આ દિવસે દશરથકૃત શનિ સ્તોત્રનો પાઠ કરવાથી શનિદેવના અશુભ પ્રભાવથી બચી શકાય છે. આ સિવાય શનિ ચાલીસા અને શિવ ચાલીસાના પાઠ પણ કરવા જોઈએ.